Masło czy margaryna – co jest zdrowsze?

Wybór między masłem a margaryną od lat budzi wiele emocji. Oba te produkty mają swoje unikalne właściwości, które warto poznać, aby dokonać świadomego wyboru. Przyjrzyjmy się bliżej ich składnikom, procesowi produkcji oraz wpływowi na zdrowie.

Masło i jego magia

Masło to produkt spożywczy, który od wieków wytwarza się z śmietany z krowiego mleka, a czasem także z mleka owczego lub koziego. Proces jego produkcji jest prosty i naturalny, nie wymaga dodatków chemicznych. Wytwarzanie masła odbywa się w maselnicach.

Z czego składa się masło?

Podstawowe składniki masła to:

• Tłuszcz: około 82-85% masła
• Woda: około 15-16%
• Sucha masa beztłuszczowa: około 0,8-1,3%

Dodatkowo, masło może zawierać różnorodne dodatki takie jak sól, pieprz czy inne przyprawy. Jest bogate w witaminę A, karotenoidy oraz witaminy D i E. Masło dostarcza również cholesterolu w ilości 220-250 mg/100 g.

Istnieje kilka różnych rodzajów masła:

• Śmietankowe: zawiera 2-3% laktozy i 73,5% tłuszczu, dostarcza około 660 kcal na 100 g.
• Ekstra: produkowane ze śmietany pasteryzowanej i ukwaszonej, zawiera maksymalnie 0,6% laktozy, 82,5% tłuszczu i około 735 kcal na 100 g.
• Wiejskie: wyrabiane z niepasteryzowanej, ukwaszonej śmietany.
• Serwatkowe: produkowane z serwatki, zawiera około 5% laktozy.
• Topione: powstaje z przetopienia masła o wadach.
• Dietetyczne: zawiera więcej wody i dodatki olejów jadalnych.
• Bezwodne: nie zawiera wody.
• Solone: z dodatkiem soli, o niższej zawartości tłuszczu.
• Smakowe: zmiksowane z różnymi dodatkami, np. szczypiorkiem czy czekoladą.

Jak przechowywać masło?

Aby masło nie zjełczało, powinno być przechowywane w chłodnym, ciemnym miejscu. Jełczenie jest wynikiem utleniania się kwasów tłuszczowych lub hydrolizy wiązań estrowych w tłuszczach, co sprzyja podwyższona temperatura i obecność światła słonecznego. Zjełczałe masło jest szkodliwe i nie powinno być spożywane. Aby wydłużyć okres przydatności masła, można je zamrozić, przechowywać w lodówce lub zakonserwować solą.

Dlaczego masło jest żółte?

Naturalna barwa masła jest biała, ale często przyjmuje żółty kolor ze względu na beta-karoten pochodzący z marchwi dodawany przez producentów. Latem, kiedy krowy są karmione świeżą paszą, ich mleko sprawia, że masło staje się bardziej kremowo-żółte.

Sprawdź: Domowe sposoby na ból zęba – 12 sprawdzonych metod na bolący ząb

Margaryna

Margaryna to młodsza alternatywa dla masła, wynaleziona w XIX wieku przez francuskiego chemika Hippolyte Mège-Mouriès. Jest produktem pochodzenia roślinnego, powstającym w procesie uwodornienia olejów roślinnych. Zawartość tłuszczu w margarynie waha się od 40 do 80%.

Czym dokładnie jest margaryna?

Margaryna to emulsja tłuszczowo-wodna, wytwarzana głównie poprzez katalityczne uwodornienie płynnych olejów roślinnych. Nie zawiera cholesterolu i może mieć konsystencję miękką lub twardą, w zależności od przeznaczenia – do smarowania pieczywa lub do smażenia i pieczenia.

Nie wszystko margaryna co się świeci

Nazwa „margaryna” dotyczy produktów zawierających określoną ilość tłuszczów roślinnych lub zwierzęcych:

• Margaryna: 80-90% tłuszczu.
• Margaryna o zawartości 3/4 tłuszczu: 60-62%.
• Margaryna półtłusta: 39-41%.

Masło czy margaryna?

Chociaż margaryna może zastąpić masło w diecie dorosłych, to masło jest często uważane za zdrowsze ze względu na swoją naturalność. Wybór między masłem a margaryną powinien być jednak dokonywany z umiarem. W przypadku wątpliwości dotyczących ilości spożywanych tłuszczów warto zasięgnąć porady dietetyka.

Każdy z tych produktów ma swoje miejsce w kuchni, a ich zdrowotne właściwości zależą od indywidualnych potrzeb i preferencji dietetycznych.